Balıklarda Hastalığa Neden Olan Etkenler
Genel olarak tatlı su balıklarında hastalığa neden olan etkenler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Bakteriler
- Virüsler
- Parazitler
- Mantarlar
- Çevrenin fiziksel ve kimyasal özellikleri
- Yanlış yemlemenin neden olduğu metabolizma bozuklukları
- Genetik yapıya bağlı bozukluklar ve diğer faktörlerdir.
Balıklardaki hastalıkları teşhisi için su içerisindeki genel davranışlarının gözlemlenmesi gerekmektedir.
Balık Hastalıklarının Belirtileri
Hasta olmuş balıklarda genel olarak görülen semptomlar şunlardır:
- Balık yorgun, bitkin ve uyuşuk olur
- Balık aynı noktada bir ileri bir geri anlamsız bir şekilde sallanıp durur.
- Kaçma refleksleri olur
- Yem yeme istekleri azalır
- Yüzerken yan veya sırtüstü sersem bir şekilde hareket ederler
- Yüzgeçleri yapışmış halde olur
- Tank tabanında kayıyor halde yüzer
- Tabanda yüzerken ürkerler
- Suyun yüzeyinde uzun süre kalırlar
- Su yüzeyinden ağzını açarak hava yutarlar
- Çabuk ve sık solunum yaparlar
- Sudan dışarıya sıçrarlar
- Filtrenin çekim gücüyle tankın içinde bir oraya bir buraya sürüklenirler
- Balığınız sürekli dipte kuma veya kaya dibine tutunmaya çalışırlar.
Akvaryum Balıkları Hastalıkları ve Belirtileri
1. Beyaz Benek Hastalığı - Ichthyophthirius multifiliis (Tatlı su balıkları)
Belirtileri: Balıkta gözle görülebilen, vücudu kaplamış un taneleri gibi beyaz noktacıklar görülmektedir.
2. Ichthyobodo Necator
Belirtileri: Balığın vücudunda kısmen beyazlıklar, yüzgeçlerin birbirine yapışmış olması.
3. Chilodonella - Tetrahymena Trichodia (Tatlı su balıkları için)
Belirtileri: Gözle görülebilen deride küçük beyaz su kabarcıkları, deri matlaşmış halde olur. Balıklarda iştahsızlık, kendini taşıyamamazlık gibi belirtiler de görülebilmektedir.
4. Glossatella Heteropolaria colisarum
Belirtileri: Gözle görülebilen, deride mantar hastalığı gibi tüylenmiş yaralanmalar.
5. Mantar Hastalığı
Belirtileri: Deride beyaz tüylü, sarımsı ve uzun tüyler.
6. Columnaris - Bakterie (Columnaris Bakteri Hastalığı)
Belirtileri: Balıkta beyaz dudaklar, yapışmıs yüzgeçler, yüzgeçlerin uçlarında beyazlıklar görülebilmektedir.
7. Kuyruk Erimesi - Çürüme
Belirtileri: Kuyrukta beyaz, çerçeve içerisinde dökülmüşlük görülebilmektedir.
8. Lymphocystis Hastalığı
Belirtileri: Açıkça görülen 0,5 - 1 mm büyüklüğünde pul kabarması.
9. İç Hastalıkları ve Böbrekte Enfeksiyon Hastalığı
Belirtileri: Balıkta şişmiş, mat gözler, deride matlik, karında şişlik görülmektedir.
10. Bakteri Enfeksiyon
Belirtileri: Deri altında beyazlık, balıkta kontrolsüz sallanma hareketleri gözlemlenmektedir.
11. Odinium Hastalığı
Belirtileri: Deride gri noktacıklar görülmektedir.
12. Ankerwurm Larnaea (Çapa Solucanı)
Belirtileri: Beyaz yüzgeçte bulunan bir hastalıktır.
13. Karpfenlaus Argulus (Deri kanseri)
Belirtileri: Deri altında yassı form almış kanser tümörleridir. Noktacıklar halinde kanamalar görülebilir.
14. Erythrodermatitis Hastalığı
Belirtileri: Beyaz bir çember içinde, kanlı balığın sırt tarafinda bulunan, oldukça derin bir delik görülebilir.
15. Ani Su Değişimi - Yumuşak Su Rahatsızlığı
Belirtileri: Anı su değişimlerinde balığın solungaç kısımları kızarır, bu suda zehirli madderin olduğunu gösterir.
Suyun Neden Olduğu Zehirlenmeler
1. Silikon Zehirlenmesi
Balığı akvaryuma yeni akvaryuma koyduğunuzda yem yemeyi iki gün içerisinde kesmişse, cansızlaşmışsa, pulları ve yüzgeçleri erimeye başlıyorsa silikon hastalığına yakalanmış olabilir.
Bu hastalığı geçirmek için ya akvaryumunuzu değiştirmelisiniz ya da akvaryumunuzu onarmalısınız.
2. Amonyum Zehirlenmesi
Balığınız sürekli olarak su yüzeyinde yüzüp, ağzını açıp nefes almaya çalışıyorsa ve gözlemlediğinizde boğulmuş izlenimi veriyorsa amonyum zehirlenmesine yakalanmış olabilir. Amonyum zehirlenmesinden şüpheleniyorsanız, akvaryumun rengine de dikkat etmeniz gerekmektedir. Akvaryum suyunun rengi koyu sarı ise balıklarınız muhtemelen amonyum zehirlenmesi ile karşı karşıyadır.
Amonyum en çok yiyecek atıklarından ve pisliklerden açığa çıkar. Düzenli dip temizliği yapmazsanız pislikler birikir ve gazlar sızmaya başlar. Amonyum zehirlenmesinin tedavisi yoktur, sadece durumu farkettiğinizde acil önlem alabilirsiniz.
3. Nitrit-Nitrat Zehirlenmesi
Akvaryumunuzu yeni kurduğunuz zaman meydana gelebilecek hastalıklardan biridir. Sağlıklı olan balıklarınız aniden cansızlaştıysa ve yem yemeyi kesmişse nitrit zehirlenmesine yakalanmış olabilir.
Genellikle balığınız çok hassas bir tür değilse ilk su değişimini takip eden ilk günlerde düzelir. Ancak düzelme belirtileri görseniz bile 2 hafta boyunca su değişimi yaparak tam sağlına kavuşmasını sağlayın.
4. Balık Kenesi
Balıkların solungaç tarafında oluşur. Bu hastalıktaki en büyük avantaj, kenenin gözle görülmesidir. Balık dekorlara ve kuma sürtünüyorsa, balık kenesi olup olmadığını gözlemleyerek anlayabilirsiniz.
Keneyi el ile çıkartabilirsiniz. Tedavi sırasında dekor ve filtre aksamlarını tuzlu su ile yıkayınız.
5. Yüzgeç Erimesi
Yüzgeçlerde, özellikle kuyrukta erime varsa, eriyen yüzgecin ucunda pamuğumsu veya koyu renk bir şerit varsa bu balığın yüzgeç erimesi hastalığına yakalandığını gösterir. Yüzgeç erimesi hastalığı özellikle stresten olur. Yapılacak ilk iş balığı strese sokan sebebi bulmaktır. Sebepler arasında nitrit-nitrat zehirlenmesi, saldırgan bir balık, ciddi bir şekilde hastalanması veya uzun bir yolculuğa çıkması sayılabilir.
Tedavisi bakteriyel enfeksiyonlarla karşılaştırıldığında nispeten kolaydır. Balık elle tutulacak kadar büyükse onu elinize alın ve etkilenen bölgelerin üzerine bir pamuk yardımıyla nazikçe metilen mavisi sürün.
6. Beyaz Benek
Beyaz benek suda yaşayan bir protozoandır. En kesin tedavisi akvaryum içerisindeki suyun ısını dengelemek, tuz eklemek ve metilen mavisi tedavisi uygulamaktır.
7. Yaralanmalar
Yaranmalar karşısında yaranın enfeksiyon kapmaması için kullanabileceğiniz en doğal ve yan etkisiz ilaç tuzdur.