Yumuşak doku şişkinliği birçok eklemde yaygın olarak görülür. Bazı durumlarda şişkinlik o kadar fazladır ki yerini belirlemek oldukça zordur. Eklem içindeki sıvı varlığını belirlemede, dorsal yumuşak dokular dikkatlice değerlendirilmelidir.
Eklemlerde aşırı sıvı artışı spesifik bir hastalığın belirtisi değil eklem yaralanmalarının bir göstergesidir. Eklem şişliğinde muayene edilen atın ırkı da etkilidir. Yarış atlarında yumuşak doku şişliği oldukça fazla görülür.
Dejeneratif Eklem Hastalığı
Dejeneratif eklem hastalığı atlarda yaygın olarak görülen hastalıklardan birisidir. Dejeneratif değişiklikler primer veya sekonder olabilir.
Primer genellikle atların aktiviteleriyle ve zayıf kondisyondan kaynaklanmaktadır.
Sekonder ise kırık ya da yaralanma gibi eklem içi anormallikler sonucunda oluşur.
Belirtileri
Eklem içi yumuşak doku artışı
Eklem kıkırdağı ve kemiğin birleşme noktalarında kemik üremesi
Genelde, Dejeneratif eklem hastalığının erken dönemlerinde sadece yumuşak doku değişiklikleri vardır.
Nedenleri
İşten (idman) kaynaklanan aşınma ve yıpranma
Tırnakların dengesiz veya ani-aşırı törpülenmesi, yanlış nallama
Kötü konformasyon (kötü ayak bacak yapılanması)
Eklemde başlayan bozulma, genellikle bölgede sinir ve damar doku bulunmadığından, at herhangi bir ağrı hissetmez ve gelişen topallık hemen fark edilemez. Böylece eklem içindeki tahribat giderek artar. Artan kıkırdak tahribatını düzeltmek için synovyal sıvının içerisine yangı hücreleri karışır, böylece yumurta akı kıvamındaki bu sıvı akışkan-yapışkan özelliğini kaybederek, su görünümü alır. Bu sebeple eklem kıkırdağı üzerinde küçük delikler, yırtıklar ve çatlaklar oluşur. Bu aşamada eklemde ısı artışı, eklem kesesinde şişkinlik gözlemlenir. Kıkırdakta oluşan bu hasar, ne yazık ki vücut tarafından kıkırdak dokusu oluşturmak sureti ile değil, kemik hücreleri ile doldurularak eklem yüzeyi sağlamlaştırma şeklinde gerçekleştirilir. Böylece eklem kıkırdağının bozulan bölgelerinde kemik üremeleri gelişir. Durum gerektiği şekilde takip edilemez ve gerekli koruma kontrol önlemleri alınamaz ise eklem tamamen hareket yeteneğini kaybedebilir.
Tedavi
Tedavinin iki ilkesi vardır;
1-Eklemi bir an önce normale çevirmek
2-Problemin oluşmasını önlemek veya oluşmuş olan osteoartritin şiddetini düşürmek.
Bu amaçla;
- topallığın giderilmesi
- eklem bozulmasının oluşumunu minimize etmek gerekmektedir.
Bunun için öncelikle medikal tedavi yapılmasının yanında, eklem içindeki büyük parçaların zamanında alınması, bağ problemlerin zamanında tespit edilmesi ve osteoartrit oluşmaması için tedavilerinin yapılması gerekir.
Dejeneratif Eklem Hastalığının tedavisinde geleneksel olarak steroid (kortizon), yangı giderici ve ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. Ancak bu ilaçlar uzun ve tekrarlı kullanımlarda kıkırdak hücresi metabolizmasını baskılayıp, bozarak kıkırdakta daha da artan bir bozulmaya sebep olurlar. Ayrıca mide bağırsak kanalında kanamalara yol açtıklarından kullanımı sınırlıdır.
-Damar veya adaleden uygulanan ilaçlar daha çok kıkırdak hasarı gerçekleştikten sonra kullanılmaktadırlar. Koruyucu amaçla kullanımları için kür halinde uygulanmaları gereken bu ürünler oldukça pahalıdır.
-Eklem içine uygulanan eklem sıvıları, hyaluronik asit içermekte olup, genellikle rahatsızlık ortaya çıktıktan sonra az ve orta seviyeli synovyitlerde uygulamaktadırlar ve pek çok vakada kortizon ile birlikte kullanılmaktadırlar. Kortizonun yüksek dozlarda uzun sureli kullanımının arpalamaya sebep olma ihtimali bulunmaktadır. Eklem içi enjeksiyonlarında septik ve septik olmayan yan etkisi bulunmaktadır.
Korunma
Topallığı geçirmek ya da kronik topallığı olan atı sağlığına kavuşturmak
Eklem hastalıklarının oluşmasına engel olmak